Aandelenopties en warrants

Deze incentiveregeling houdt in dat de onderneming aan bepaalde personeelsleden of bepaalde (onafhankelijke) managers opties toekent om tegen een vooraf vastgestelde prijs een bepaald aantal bestaande aandelen van de onderneming of van een andere onderneming van de groep te kopen.

Twee scenario's:

1. Opties aanvaard binnen de periode van 60 dagen:

De begunstigde verkrijgt een belastbaar voordeel wanneer de opties worden toegekend. Als de begunstigde het aanbod schriftelijk aanvaardt uiterlijk de 60e dag na het aanbod, wordt de optie vanuit fiscaal oogpunt geacht te zijn toegekend op de 60e dag, zelfs als de uitoefening van de optie onderworpen is aan opschortende of ontbindende voorwaarden.

De belastingheffing op het moment van toekenning is definitief. In principe is het dus niet mogelijk om de belasting terug te vorderen als de opties niet worden uitgeoefend (bijvoorbeeld omdat het optieplan erin voorziet dat ze vervallen als de werknemer de werkgever verlaat of als de waarde van de aandelen daalt).

Bovendien worden voordelen die later worden ontvangen (wanneer de opties worden verkocht, uitgeoefend of wanneer de aandelen worden doorverkocht) in principe niet beschouwd als beroepsinkomsten of als belastbare diverse inkomsten. Bijgevolg is de meerwaarde die wordt gerealiseerd wanneer de opties worden uitgeoefend of de aandelen worden doorverkocht, vrijgesteld van belasting.

In principe wordt het belastbare voordeel forfaitair vastgesteld op 18% van de waarde van de onderliggende aandelen op het moment van het aanbod (voor aandelen aangeboden vanaf 1 januari 2012). Als de opties worden toegekend voor een periode van meer dan vijf jaar, wordt dit percentage verhoogd met 1% voor elk jaar of deel van een jaar na het 5de jaar.

Deze percentages worden echter verlaagd tot 9% van de waarde van de onderliggende effecten (voor aandelen die worden aangeboden vanaf 1 januari 2012) en tot 0,5% per jaar of deel van een jaar na het 5de jaar, als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• de uitoefenprijs van de optie wordt met zekerheid bepaald op het moment van het aanbod;
• de optie mag niet worden uitgeoefend voor het einde van het 3de kalenderjaar volgend op het jaar waarin het aanbod plaatsvindt, of na het einde van het 10de jaar volgend op het jaar van het aanbod;
• de optie kan niet onder de levenden worden overgedragen;
• het risico van een waardedaling van de aandelen waarop de optie betrekking heeft, nadat de optie is toegekend, mag niet direct of indirect worden afgedekt door degene die de optie heeft toegekend of door een persoon die met die persoon een onderlinge verhouding heeft;
• de optie moet betrekking hebben op aandelen van de vennootschap ten gunste waarvan de beroepswerkzaamheid wordt uitgeoefend of op aandelen van een andere vennootschap die een rechtstreekse of onrechtstreekse deelneming heeft in eerstgenoemde vennootschap in de zin van het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 op de jaarrekeningen van de ondernemingen.

Wanneer de uitoefenprijs van de optie lager is dan de waarde, op het moment van het aanbod, van de onderliggende aandelen, wordt bovendien de korting die werd toegekend op het moment van de toekenning toegevoegd aan het belastbaar voordeel dat forfaitair wordt vastgesteld volgens de hierboven uiteengezette regels.

Hetzelfde geldt wanneer de optie op het moment van het aanbod of tot het einde van de optie-uitoefenperiode vergezeld gaat van clausules die tot gevolg hebben dat de optiehouder een zeker voordeel geniet: dit zeker voordeel vormt een belastbare bezoldiging.

2. Opties aanvaard buiten de periode van 60 dagen:

Als de werknemer de opties aanvaardt onder andere voorwaarden (bijvoorbeeld als de werknemer het aanbod niet aanvaardt binnen de periode van 60 dagen), zouden de opties worden behandeld als een aankoop van aandelen tegen een verlaagde prijs, belastbaar bij uitoefening van de opties. In dit geval is de forfaitaire aanslag (tegen 9 of 18%) van het belastbare voordeel niet van toepassing. Deze opties zijn dan belastbaar ten belope van het verschil tussen de uitoefenprijs van de opties en de waarde van de onderliggende aandelen op het moment dat de opties worden uitgeoefend.